اگر با کشاورزی و محصولات آن در ارتباط هستید حتما آگاهی دارید که یکی از بخش های مهم رشد گیاهان محلول پاشی سم و کود می باشد. تلاش متخصصان حوزه کشاورزی در این است که اثر بخشی این مواد را به بیشترین حد برسانند تا بتوانند بهترین محصول را به دست بیاورند. یکی از مواد موثر در این زمینه سورفکتانت است. در این مقاله تلاش می کنیم به بررسی سورفکتانت و تاثیر آن در محلول‌پاشی سم و کود بپردازیم.
شما می توانید برای آشنایی با کود آرمافرت تقویت‌کننده تخصصی گیاهان نیز به مقاله مرتبط ما در وبلاگ بذر با ما مراجعه نمایید.
سورفکتانت چیست و چه کاربردی در کشاورزی دارد؟
در کشاورزی مدرن، برای افزایش اثرگذاری کودها و سموم در محلول‌پاشی، از موادی به نام سورفکتانت (Surfactant) استفاده می‌شود. سورفکتانت‌ها، موادی فعال سطحی هستند که باعث کاهش کشش سطحی محلول و پخش بهتر آن روی سطوح برگ‌ها می‌شوند.
به زبان ساده‌تر، سورفکتانت کمک می‌کند تا قطرات محلول (سم یا کود مایع) بهتر روی برگ‌ها پخش شوند، نلغزند و بیشتر جذب گیاه شوند. این کار باعث می‌شود اثرگذاری محلول‌پاشی بیشتر شود، هدررفت کمتر باشد و هزینه‌ها کاهش پیدا کند.
چرا سورفکتانت در محلول‌پاشی اهمیت دارد؟
در عملیات محلول‌پاشی، ممکن است قطرات سم یا کود روی برگ‌ها جمع شوند، بلغزند یا به‌سرعت تبخیر شوند. در نتیجه مواد مغذی یا آفت‌کش به‌خوبی وارد گیاه نمی‌شوند. استفاده از سورفکتانت می‌تواند این مشکلات را برطرف کند.
مهم‌ترین مزایای استفاده از سورفکتانت در کشاورزی:
- پخش یکنواخت‌تر محلول روی سطح برگ
- چسبندگی بیشتر محلول به گیاه
- کاهش تبخیر و افزایش ماندگاری
- نفوذ بهتر به لایه‌های زیرین یا روزنه‌ها
- افزایش اثربخشی سموم و کودها
- کاهش مصرف مواد شیمیایی
انواع سورفکتانت‌ها در کشاورزی
سورفکتانت‌ها براساس بار الکتریکی‌شان به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شوند. شناخت این دسته‌بندی برای انتخاب نوع مناسب بسیار مهم است:
- سورفکتانت‌های غیر یونی (Non-Ionic)
- پرکاربردترین نوع در کشاورزی.
- بار الکتریکی ندارند و با بیشتر سموم و کودها سازگارند.
- بدون ایجاد واکنش‌های شیمیایی ناخواسته، جذب گیاه را افزایش می‌دهند.
- معمولاً در محلول‌پاشی‌های عمومی، کوددهی برگی و قارچ‌کشی استفاده می‌شوند.
- مثال: سورفکتانت‌های سیلیکونی، پلی‌اکسی‌اتیلن‌ها.
- سورفکتانت‌های آنیونی (Anionic)
- دارای بار منفی هستند.
- خاصیت کف‌کنندگی و شویندگی دارند.
- معمولاً در برخی شوینده‌ها و ترکیبات خاص کاربرد دارند.
- ممکن است با برخی کودها یا سموم واکنش منفی داشته باشند.
- سورفکتانت‌های کاتیونی (Cationic)
- دارای بار مثبت هستند.
- کمتر در کشاورزی استفاده می‌شوند زیرا می‌توانند برای گیاه سمی باشند.
- بیشتر در صنایع غیرکشاورزی کاربرد دارند.
- سورفکتانت‌های آمفوتریک (Amphoteric)
- بسته به pH محیط، رفتار آنیونی یا کاتیونی دارند.
- کاربرد خاص در فرمولاسیون‌های پیچیده دارند و استفاده عمومی ندارند.
بهترین سورفکتانت برای محلول‌پاشی کدام است؟
در اغلب شرایط کشاورزی، سورفکتانت غیر یونی سیلیکونی بهترین گزینه محسوب می‌شود. این نوع، باعث نفوذ سریع محلول به درون بافت برگ می‌شود و عملکرد محلول‌پاشی را به‌شدت افزایش می‌دهد، بدون آن‌که به گیاه آسیب برساند.
تأثیر سورفکتانت بر سم‌پاشی
بسیاری از آفت‌کش‌ها باید روی برگ بمانند یا به‌خوبی به سطح برگ بچسبند تا مؤثر باشند. سورفکتانت باعث می‌شود:
- سم بهتر روی برگ پخش شود
- مدت زمان بیشتری باقی بماند
- بهتر به آفات یا قارچ‌ها نفوذ کند
- اثربخشی سم تا چند برابر افزایش یابد
نقش سورفکتانت در کوددهی برگی
کودهای مایع برگی وقتی با سورفکتانت ترکیب شوند:
- بهتر وارد روزنه‌های برگ می‌شوند
- در شرایط تنش (گرما، خشکی، شوری) جذب بالاتری دارند
- از هدر رفت کود جلوگیری می‌شود
- کارایی کود افزایش می‌یابد
نکات مهم در استفاده از سورفکتانت
برای بهره‌برداری بهتر از سورفکتانت‌ها، به نکات زیر توجه کنید:
- دوز مناسب را رعایت کنید؛ زیاد بودن آن ممکن است موجب سوختگی برگ شود.
- سازگاری سورفکتانت با کود یا سم را بررسی کنید.
- در هوای خنک (صبح یا عصر) محلول‌پاشی انجام دهید.
- روی برگ خشک اسپری کنید، نه خیس.
- پیش از محلول‌پاشی کامل، آزمایش روی چند گیاه انجام دهید.
جمع بندی
در این مقاله تلاش کردیم به بررسی سورفکتانت و تاثیر آن در محلول‌پاشی سم و کود بپردازیم و نکات مهم استفاده از آن را بیان کردیم. استفاده از سورفکتانت‌ها یک روش هوشمندانه، کم‌هزینه و مؤثر برای بهبود عملیات محلول‌پاشی در کشاورزی است. با انتخاب درست نوع سورفکتانت و رعایت اصول استفاده، می‌توان کارایی سم و کود را افزایش و مصرف مواد شیمیایی را کاهش داد و سلامت گیاه و کیفیت محصول را بهبود بخشید.
شما عزیزان می توانید از طریق صفحه تماس با ما از راهنمایی کارشناسان آگاه بذر با ما بهره مند شوید. همچنین برای خرید محصولات کشاورزی از طریق فروشگاه اینترنتی بذر با ما خریدی راحت و ایمن را تجربه نمایید. ازاین که تا پایان این مقاله با ما همراه بودید، سپاسگزاریم.
فروشگاه